URBAN- DIPTYCHS
Canan
Yildiz
TOBB
Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi , Ankara Türkiye
Abstract
Bu makale, Diptych
örnekleri yardimiyla, “Scape” terimini,
“Archiscape ve bunlarin Kentle iliskisini incelemektedir. Calisma bugünün
Mimarisiyle ve yaninda getirdigi yenilikleri, cevredeki yasamla ve Kentle olan
baglantilarini kurmaktadadir. Scape ve Archiscape terimlerin anlamindan ziyade
bu aciklamaninda nasil
yorumlanabilecegine ve anlatilabilecegine yönelik arastirmalar bulunmaktadir.
Keywords
Urban
Diptychs, Diptych, Scape, Archiscape, Peyzaj, Andy Warhol, marilyn monroe
Diptych, David Giral, Clint Eastwood,
Wilton Diptych, Walentyn Sylwestrow, Bernard Tschumi.
Introduction
Kenti görme
bicimleri farklidir, bu calismada Kenti farkli bir acidan farkli bir bicimde
görme imkanlari veriliyor. Öncelikle Diptych nedir bunun aciklamsi daha sonra
ise bir Diptychi nasil farkli sekillerde gösterilebiliyor. Bunlardan haric birde kenti anlatan
diptychlerin aciklamasi veriliyor.
Urban Dyptychs
Genel bir
aciklama olarak Dyptych söyle tanimlanmis, bir iki kanatli tablo bir mentese
bagli iki düz plaka iceren herhangi bir nesne. [1]
David Giral –
Photograph Diptychi söyle tanimliyor, iki fotografin yanyana eslestirilmesi
veya üst üste kondurtulmasi ve aralarinda belirli bir iliskiyi anlatilmasidir.
Izleyicide etkiyi gelistirir, iletisim fikirleri ve duygulari paylasmak icin
bir yöntemdir. Misal bir Hikaye anlatmak icin bir ani paylasmak icin vaya bir
konu üzerinde farkli bir perspektiv vermek icindir. [2]
Urban Diptychs
terimi, insanin kentte algiladiklarini anlatir. Kenti farkli bicimlerde
gösterir ve uyumsaglayan birbirini anlatan ve bütünlestiren diptychler olustur.
Kentte görünen herseyen bir Diptych yaratilailir. Peyzaj ve Mimarlik simdiki
zamanda birbirini bütünlestirmektedir, bir vazgecilmez hale gelmektedir Peyaj
ve Mimarlik kedileri bir Diptych olusturmaktadir.
Scape
Manzara, deniz
manzarasi, cityscape ve towncape gibi belirli bir türde genis bir görüs
aciklayan terim “ Scape” anlamina gelir. Öte yandan mimari kapsaminda Koolhaasa
göre “Scape” kentsel bölgede okunan bir manzarayi ima eder, kenarsiz sehir icin
deyim, yarim olan merkez ve cevre arasindayim, arsinda icinde ve disinda sekli
ve Zemini silinebilir, Sehir sürekli anlasilmaktadir, topolojik alan
olusturdugu yapiisi modüle edilmis olan
yüzeyi genis uzantilari kentsel bölgeleri kapsar. [3]
Archiscape
Archi ve Scape
Mimarlik ve Peyzajin bir araya gelmesidir. Cevresi ve Peyzaj mimari herhangi
bir ögenin sehir icinde olmadan düsünmek de mümkün olmayan mimari hakkinda
düsünmek mümkün degildir. Bernard Tschumiye göre “ Archi- Scape bizim uygulama mimarisinin unutulmaz binalar
ve hemen konumlarini ayrilmaz bir parcasi olan alanlarda olusturma cabalari”
Examination Through examples
Diptych farkli
bicimlerde anlatabilinir. Bu farkli
yöntemi örnekleri ile kesfetmek. Ilk olarak bu Pop art sanatin en önemli
temilcisi Andy Warhol. 1962 Marilyn
Monroeun Niagara adli Filminden sonra gazeteden aldigi bir Fotorafiyla ilk
Diptychini yapmis bulunmaktaydi. Bir tarafi 25 tane güclü renklerle diyer
tarafi ise 25 siyah beyaz fakat ayni fotorafi kullanarak elde ediyor bu iki
tabloyu. İkisini yanyana koyunca ikisnin arasindaki iliskiyi ve o dinamik ve
heyca verici lan iki tabloyu warhol bir araya getirmeye karar verir. [4]
Clint Eastwoodun
filmleri üzerine kurulan bir diptych tamamen farkli birsey oldugu halde
Diptychi cok net anlatiyor. “Flags of
our Fathers” ve Letters from Iwo Jima adli filmleri aslinda ikiside ayni Konuyu
anlatiyolar tek farki Bakisacilari. Bir Savas aninda yasananlari anlatan bu iki
film ayni ani anlattiklari halde Flags of our Fathers amerikanlarin bakis acisi
olark anlatiliyor, Letters from Iwo Jima ise Yaponlarin bakis acisini
acikliyor. Bu iki film birbirini tamamliyor ve birbirlerini anlatiyor. [5]
Iki farkli
film olmasina gerekmiyor böyle bir Diptych yorumunda sadece bir film olup
oyunculardan ana rolu oynayan kisinin farkli veya cok karaktere sahib olmasida
bir Diptych anlamina gelir ve bi karakter olmadan diyeride istedigi gibi
calismaz mesela “Vesikali Yarim”.[6]
Filmlerden
haric Notalarda müziklerdede Diptychler vardir Julian Anderson ( Pavillons en
´Air) veya Valentin Silvestov Diptychi. Bunlar farkli notalardan yüksek ve
alcak seslerden birlesen Orkestralardir.[7]
Kenti anlatan
diptychler ise “ Archiscape” gibi
tanimlar olabilir. Kentsel Diptychler o an gördügümüz ve algiladigimiz Sehrin
durumunu veya bir yapinin drumu anlatir. Kentle arasinda görünürde olmasada bir
Iliski yaratiyor her ne tarafindan baksakda Centrel Park ile kentin arasinda
kurulan, algilanan hem var hem olmayan bir iliski bulunuyor.
Sert bir Ayrim
oldugu cok net görülüyor birbiriyle alakali bir durum var ortada ama kentle
pejzay bu durumda ic ice girmemekte.
-
Central
Parka yüksekten bakildiginda bir tarafi parkin tamamiyle yesil alani ve diyer
tarafi ise Sert bir Zemin ve Sert yapilardan olusan bir görüntü, bunlar
birbirlerini tamamlayan bir durumdur.
-Kentin
Gözünden kacan kücük parcalar ise büyük sehirlerde cok varsayan bir durum. O
Kentin yogunlugu ile, hem insan, hem yapi, hem renk bunlarin hepsi bir araya
geldiginde bir sokak tabelasini göremeyecek kadar karanlik olmaya basliyor. Bir
Diptych bize bu sehrin kaybolan parcalarini gösterir ve Kenti daha iyi
algilamamiz icin daha iyi anlayabilmemiz icin yardimci olur.
-
Kentin
yeniden Dogusunu anlatacak olan bir Diptych Gecekondularla gökdelenlerin
arasindaki celskiyi anlatandir.
Conclusion
Bu verdigim
Örnekler herkezin kendi bakis acisindan olan görüntüler ve düsünceler. Diptych
dedigimiz cok basarili bir araci olarak görüyorum. Hem kenti hemde Mimarisini
ve tabikide Peyzajini hem anlatabilen ben arada bir bag kuran bir yöntemdir.
References
[2] http://blog.davidgiralphoto.com/2013/02/08/understanding-diptychs-when-two-is-better-than-one/#!prettyPhoto / 16.11.2013 - 14:00
Angelil, Marc ,Killangman,Anna
,Siress Cary ,
Gregory, Paola, “New Scapes: Territories
of Complexity”, Publishers of Architecture, Switzerland, 2003. (Pg 9,10)
[5] http://www.filmleaf.net/showthread.php?1893-Clint-Eastwood-s-FLAGS-OF-OUR-FATHERS/20.11.2013 / 4:59